top of page

Fatma Nudiye Yalçı Kadınlar Tarafından Anıldı

Fatma Nudiye Yalçı’nın ölümünün 49. Yıldönümünde Kadıköy Edebiyat Atölyesi’nde bir anma etkinliÄŸi gerçekleÅŸtirdi. 23 Temmuz pazartesi akÅŸamı gerçekleÅŸen anmaya “Kadınlar Hep Vardı: Türkiye Solundan Kadın Portreleri” isimli kitap için Fatma Nudiye Yalçı’nın biyografisini kaleme alan Canan Özcan ve Kırkyama Kadın Dayanışması adına Fatma Ä°nce konuÅŸmacı olarak katıldı.

EÅŸitlik özgürlük mücadelesinde ve feminist bir geleceÄŸin kurulması savaşında hayatlarını yitirmiÅŸ bütün kadınlar adına saygı duruÅŸuyla baÅŸlayan etkinlikte ilk sözü Fatma Ä°nce aldı.

​

Fatma Ä°nce konuÅŸmasında: ‘Fatma Nudiye Yalçı TKP içerisinde ilk kadın kadrolarındandır. Bütün ömrünü devrim mücadelesine adamış bir kadın olan Fatma Nudiye Yalçı,  yoÄŸun baskı ortamında umut ve cesaretle mücadeleyi hiç bırakmamıştır. Bu inanç biz kadınlar açısından çok önemli. 10 yıl hapis yattıktan sonra bıraktığı yerden devam edebiliyor. Kadın olmaktan kaynaklı yaÅŸadığı sorunlar oluyor hayatında. Ailesi tarafından reddediliyor. Ancak inançlı ve kararlı duruÅŸu tüm ailesini etkiliyor. Dr. Hikmet Kıvılcımla olan duygusal iliÅŸkisini hiçbir zaman mücadeleye yansıtmıyor. Ä°liÅŸkileri bittiÄŸinde bile politik olarak görüÅŸmeye devam ediyor. Fatma Nudiye Yalçı’nın hayatına baktığımızda çok sıra dışı olduÄŸunu fark ediyoruz. Etkileyici çok özelliÄŸi var.’ Diyerek sözü Canan Özcan’a bıraktı.

​

Canan Özcan: ‘Öncelikle konuÅŸmama ÅŸuradan baÅŸlamalıyım Fatma Nudiye Yalçı ‘Kadınlar Hep Vardı’ kitabına ÅŸöyle girdi. Doktora tezimin konusu Hikmet Kıvılcımlı olarak belirledim. AraÅŸtırmaya baÅŸlayınca Fatma Nudiye Yalçı’nın adının geçmemesi olmazdı. Kitap editörü o dönemdeki kadın olarak kim olabilir dediÄŸinde Fatma Nudiye Yalçı’dan baÅŸka bir isim gelmedi aklıma. Böylece kitaba girdi. Sosyalist hareketin önderleri sayıldığında Yalçı’nın adının olmaması çok ÅŸaşırtıcı. Çünkü hayatını sosyalist mücadeleye adamış bir kadın. Ailesi varlıklı olmasına raÄŸmen o mücadeleyi tercih ediyor. Ve ailesi bu yüzden görüÅŸmeyi kesiyor. Ancak ilerleyen zamanlarda yaptıklarından kaynaklı aile içinde karizmatik, entelektüel biri olarak hatırlanıyor. Lise yıllarında yatılı okulda çarÅŸafsız yakalanıp azar iÅŸitiyor. Kendi anılarından bunlara ulaşıyoruz. Fatma Nudiye Yalçı her zaman dik baÅŸlı. 1933 yılı sonlarında Dr. Hikmet Kıvılcımlı ile tanışıyor. Kıvılcımlı ile tanışması Yalçı’nın o zamana kadar teorik birikimini pratiÄŸe döktüÄŸü zamanlar oluyor. Donanma davasında yargılanıyor ve 10 yıl hapis cezası alıyor. Mücadele ile geçen bir yaÅŸam’ diyerek sözlerine son veriyor.

Etkinlik konuşmaların ardından sona erdi.

​

YaÅŸam Hikâyesi

1904 yılında Ä°stanbul’da zengin bir ailede dünyaya gelir. Üniversiteye gitme ÅŸansı bulunan ender kadınlardan olur. Resimli Ay Dergisi çevresine girerek dönemin aydınlarıyla iliÅŸki kurar ve dergiye makaleler yazar. O dönemde yazdığı tiyatro oyunu ile “tarihimizde ilk kadın oyun yazarı” olma sıfatını edinir. 1930’lu yıllarda Dr. Hikmet Kıvılcımlı ile tanışmasıyla komünist hareketin içinde yer alır. Marksizm BibliyoteÄŸi yayınevi çalışmaları içinde çeviriler yapar, kitap çıkarır, makaleler yazar. Yayınevi kapatılır ama bu sefer de Emekçi Kütüphanesi’ni kurarak çalışmalarını sürdürür. Devrimci mücadeleyi sürdürmenin güçlü bir inanç, irade ve kararlılık gerektirdiÄŸi o zorlu dönemde, bunu baÅŸarabilen bir avuç komünist kadro içerisinde Fatma Nudiye Yalçı da vardır. Sadece komünizm propagandası yapmanın bile yıllarca sürecek hapislik bedeli vardır Yalçı’nın mücadelede yer aldığı o dönemde. Ä°lk olarak adı tarihimizde “Donanma Davası” diye geçen davada gözaltına alınır. Bir aya yakın iÅŸkenceli sorguya tabi tutulur. Yine sorgu sırasında direnen, yoldaÅŸlarının adına vermeyen pek az kiÅŸiden biri olur.  “Askeri isyana teÅŸvik” suçuyla yargılanarak 10 yıl hapis yatar. Tahliye olduktan sonra politik faaliyetlerinden geri kalmaz. Komünist bir parti olan Vatan Partisi'nin kurucusu ve yöneticisi olur. 1958 yılında partiye kapatma davası açılır ve bu davadan da 2 yıl hapis yatar. Tahliye olduÄŸunda ise saÄŸlık sorunlarıyla baÅŸ etmek zorunda kalır, tedavi için gittiÄŸi Bulgaristan’da aramızdan ayrılır.

bottom of page